Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne  

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne  

kategoria prawa Znak towarowy – nazwa DOMINIAK AH

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne – włąściciel Tychy / PL – Klasyfikacja wiedeńska 24.01.05 – Klasyfikacja nicejska 14. Data ogłoszenia, numer BUP, kod publikacji – 2016-07-18, 15/2016, P006 – Zgłoszenia znaków towarowych (od 15.04.2016r.). Data publikacji, numer WUP, kod publikacji – 2017-02-28, 02/2017, P001 – Udzielone prawa ochronne na znaki towarowe.

.

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne – opis.

.

.

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne

.

KAMIENIE SZLACHETNE, minerały (rzadziej skały).

Wyróżniają się następującymi własnościami fizycznymi i chemicznymi (wszystkimi lub niektórymi): twardością, piękną barwą, żywym połyskiem, doskonałą przejrzystością, wysokim współczynnikiem załamania światła, odpornością na czynniki chemiczne.

Do najcenniejszych kamieni szlachetnych należą: diament, szmaragd, aleksandryt, rubin i szafir.

Agat, akwamaryna, amazonit, ametyst, chryzolit, cyrkon, granat, turkus, labrador, malachit, lazuryt, opal, nefryt, serpentyn, topaz, turmalin i in. – zaliczane są niekiedy do kamieni półszlachetnych.

Kryteria podziału na kamienie szlachetne i kamienie półszlachetne bywają różne.

W dużej mierze bierze się pod uwagę częstość występowania tych kamieni w przyrodzie, ich własności, gł. twardość i trwałość.

Kamienie szlachetne mogą występować w skałach obok innych składników mineralnych (np. granaty, beryl, diament) lub też w szczelinach i pustych miejscach w skale (w postaci np. szczotek krystalicznych), gdzie wzrastające swobodnie kryształy osiągają niekiedy znaczne rozmiary (np. kwarce, turmaliny).

Gdy skała macierzysta zawierająca kamienie szlachetne ulega wietrzeniu, kamienie te dzięki swej twardości i odporności na czynniki chem. przechodzą do osadowych skał okruchowych (np. pierwsze diamenty pd. afrykańskie zostały znalezione nie w złożu pierwotnym, lecz na dnie rzek Vaal i Moder).

W Polsce występują liczne gatunki kamieni szlachetnych, np. agat, ametyst, chryzopraz, nefryt, serpentyn.

W 1. poł. XIX w. podjęto pierwsze próby uzyskiwania tzw. kamieni rekonstruowanych przez stapianie w wysokiej temperaturze drobnych okruchów kamieni naturalnych.

Otrzymano również syntetyczne kamieni szlachetnych, np. 1837 – syntetyczne rubiny przez stapianie ałunu z dodatkiem drobnych ilości chromu jako pigmentu.

Pierwsze syntetyczne k.sz. miały jednak bardzo małe rozmiary, były często kruche i nieprzezroczyste.

Wraz z rozwojem chemii i mineralogii rozwijały się i udoskonalały metody produkcji kamieni syntetycznych.

Metody te polegają na odtworzeniu warunków powstawania kamieni szlachetnych w przyrodzie, np. stapianie odpowiednich związków chem. z dodatkiem niewielkich ilości substancji nadających barwę, w wysokiej temperaturze i pod wysokim ciśnieniem oraz ich powolna krystalizacja.

.

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne cd.

.

W 1902 otrzymano stosunkowo duże i przezroczyste kryształy rubinów i szafirów, 1935 – szmaragdów, 1955 – diamentów.

Obecnie produkowane syntetyczne kamienie szlachetne nie wykazują niemal różnic w porównaniu z kamieniami naturalnymi.

Na rozróżnienie ich pozwała tylko analiza mikroskopowa (kamienie syntetyczne zawierają inkluzje gazowe, niektóre mają nieco inny niż kamienie naturalne współczynnik załamania światła).

W Polsce syntetyczne rubiny i szafiry wytwarzane są w hucie aluminium w Skawinie.

Kamienie szlachetne poddawane są specjalnej obróbce, która ma na celu nadanie im pożądanego kształtu, a także uwydatnienie takich cech, jak: kolor, połysk, gra barw (szlifowanie kamieni). Niekiedy dąży się do zmiany barwy naturalnych kamieni szlachetnych przez wprowadzenie obcego barwnika (np. agat). Działanie wysokiej temperatury (np. cyrkon, turmalin), a także naświetlanie, np. promieniami rentgenowskimi, neutronami i deuteronami (np. beryl).

Najważniejszymi czynnikami, od których zależy wartość i cena kamieni szlachetnych, są: barwa, czystość, jakość szlifu i wielkość kamienia (określona w karatach).

Do kamieni szlachetnych zalicza się również perły, korale i bursztyny, chociaż nie są one minerałami w ścisłym tego słowa znaczeniu.

Kamieniom szlachetnym przypisywano w przeszłości moc magiczną, co w wierzeniach niektórych ludów przetrwało do dziś.

Kamienie szlachetne noszono jako środek chroniący przed działaniem złych mocy lub przed chorobami, np. nefryt [gr. nefritios, ,nerka’] miał pomagać w chorobie nerek, szafir miał leczyć serce.

Symboliczne znaczenie przypisywano też kamieniom szlachetnym w Starym i Nowym Testamencie.

.

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne cd. 

.

W starożytności każdemu miesiącowi odpowiadał pewien kamień szlachetny (styczniowi – hiacynt, lutemu – ametyst itd.).

Kamienie szlachetne używane są prawie we wszystkich epokach i środowiskach etnicznych do wyrobu biżuterii i zdo-bienia różnego rodzaju wyrobów złotniczych (złotnictwo, kameryzacja).

W sztuce jubilerskiej k.sz. (gł. brylanty, szmaragdy, rubiny, szafiry) artystycznie oprawione noszą nazwę klejnotu.

W k.sz. i półszlachetnych rzeźbi się gemmy (gliptyka). Z agatu, jadeitu, lazurytu i koralu wykonuje się od starożytności (gł. w Chinach i Indiach) małe figurki.

Z nefrytu i bursztynu – ozdobne naczynia. Serpentynu, nefrytu, malachitu używa się także do układania mozaik oraz jako dekoracyjnych okładzin w architekturze.

Kamienie szlachetne mają również duże zastosowanie w przemyśle.

Najtwardsze (diament, korund) używane są w wiertnictwie, w przemyśle szlifierskim, do cięcia twardych materiałów itp.

Od pocz. XVIII w. wielkie zastosowanie znalazły jako bardzo trwałe łożyska w przemyśle zegarmistrzowskim (rubiny, szafiry). W XIX w. i zwłaszcza XX – w przemyśle przyrządów precyzyjnych (np. w produkcji wag, sprzętu radiotechn., aparatury nauk.), w przemyśle optycznym, a ostatnio w laserach i maserach.

Do celów przem, najczęściej wykorzystywane są kamienie szlachetne syntetyczne.

.

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne złotnictwo

.

ZŁOTNICTWO, dziezina. rzemiosła artyst. obejmująca wyrób ozdób (biżuteria) i kosztownych przedmiotów codziennego użytku z metali szlachetnych oraz innych drogocennych surowców.

Ze złotnictwem wiąże się jubilerstwo i szlifowanie kamieni, bliskie y związki łączą je ze sztukami plastycznymi (gł. z rzeźbą).

Jedną z podstawowych technik stosowanychw w złotnictwie jest odlewanie. Większe przedmioty są odlewane w częściach, które później lutuje się lub spawa. Surowy odlew wykańcza się przez cyzelowanie.

Wyroby o bardziej skomplikowanej formie wytwarza się gł. z kutej blachy odpowiednio ciętej, wyginanej, repuso-wanej trybowanie) lub wytłaczane (sztanconie).

Do najbardziej rozpowszechnionych sposobów zdobienia wyrobów złotniczych należą: filigran, granulacja, rycie (grawerstwo), trawienie lub trybowanie wzoru, ażurowanie, moletowanie, tauchia (damaskinaż), niello, kameryzacja, emalia, inkrustacja oraz złocenie i srebrzenie.

Dla wzbogacenia faktury powierzchni przedmiotu stosuje się puncowanie.

Techniki złotnicze są zwykle łączone, co pozwała na wykorzystanie walorów tworzywa i uzyskiwanie bogatej skali efektów dekoracyjnych.

Ustalenie dziejów złotnictwa i zlokalizowanie jego ośrodków nastręcza wiele trudności, gdyż wyroby złotnicze były zawsze szczególnie narażone na rabunek i zniszczenie.

Początki z. sięgają neolitu.

Wysoki poziom osiągnęły wyroby złotnicze w Egipcie, gdzie w okresie Starego Państwa rozwinęła się m.in. technika wielobarwnej inkrustacji z drogich kamieni.

Ważnym ośrodkiem złotnictwa była w III tysiącleciu p.n.e. Mezopotamia.

Z końca III tysiąclecia p.n.e. pochodzą srebrne naczynia i figurki zwierząt z Majkopu (Kaukaz) oraz złote przedmioty z Alaca Hüyük (Anatolia).

W II tysiącleciu p.n.e. złotnictwo rozwijało się bujnie w Egipcie (wyposażenie grobu Tutenchamona) i kręgu kultury egejskiej (słynne znaleziska z Myken i Troi).

W I tysiącleciu p.n.e. do gł. centrów złotnictwa należały: Fenicja, Etruria (rozkwit technik filigranu i granulacji; w dekoracji zasada  horror vacui). Iran (ozdoby i naczynia o motywach zoomorficznych) oraz Grecja (m.in. rozwój techniki chryzelefantyny).

Wpływy gr. uwidoczniły się w złotnictwie trackim i scytyjskim. Rozkwit złotnictwa greckiego nastąpił w okresie hellenistycznym. Złotnictwo rzymskie, kontynuujące tradycje hellenistyczne i etruskie, reprezentują najpełniej srebra dekoracji trybowanej. Doskonałość techn. i bogactwo ornamentyki cechuje wyroby celtyckie.

.

złotnictwo cd.

.

Złotnictwo starochrześcijańskie rozwijało się przede wszystkim na obszarze Włoch, w Syrii i na Cyprze.

W procesie kształtowania się zlotnictwa średniowiecznego wielką rolę odegrało Bizancjum, korzystające zarówno z wzorów rzym., jak orientalnych (gł. sasanidzkich).

W X-XI w, wyróżniały się zwłaszcza bizant. wyroby zdobione emalią komórkową. Doniosłe znaczenie dla dalszego rozwoju z. miało złotnictwo ludów barbarzyńskich, a zwłaszcz plemion germ. (motywy zoomorficzne i abstrakcyjne układy plecionkowo-geometryczne).

W IV w. Goci zainicjowali tzw. styl barwny, stosując szeroko emalię, kameryzację i inkrustacje z kolorowych szkieł.

W VI-VIII w. rozpowszechnił się północny styl zwierzęcy, którego elementy weszły później do sztuki Wikingów.

W złotnictwie Longobardów (skarb Teodolindy z Monza, VI-VII w.) i Wizygotów (skarb z Guarrazar, VII w.) motywy chrześc. łączyły się z ornamentyką barbarzyńską.

Do tradycji celtyckich nawiązywało złotnictwo Anglii i Irlandii.
.

złotnictwo cd. 

.

Z okresu merowińskiego znane jest imię wybitnego złotnika św. Eligiusza (późniejszy patron złotników). Wysoki poziom artyst. cechował złotnictwo karolińskie (paliotto w S. Ambrogio w Mediolanie – dzieło Wolwiniusa) i ottońskie (posążek Ste Foy w Conques, 890. krzyż Lotara II, ok. 1000).

Pracownie złotnicze mieściły się w klasztorach. Źródłem informacji o stosowanych tam metodach techn. jest słynna praca Teofila Mnicha – Schedula diversarum artium (X w.).

Do gł. ośrodków złotnictwa należały: Reims, Trewir, Reichenau, Fulda, Essen i Hildesheim.

W okresie romańskim wyróżniały się warsztaty w Nadrenii (Kolonia, Akwizgran) i Dolnej Lotaryngii (Godefroid de Huy, Hugo d’Oignies i Mikołaj z Verdun).

Produkowano w nich duże relikwiarze o formach arch., antepedia, krzyże oraz inne paramenta kościelne.

Na całą Europę rozchodziły się emalie z Limoges.

Odrębny charakter miało w XII w. złotnictwo sycylijskie (Palermo), łączące wpływy normańskie, bizant. i muzułmańskie.

Pod dominującym wpływem bizant. ukształtowało się złotnictwo na Rusi (Kijów, Nowogród Wielki) i w Gruzji (emalie).

Od XIII w. klasztorne pracownie zaczęły tracić znaczenie, a złotnictwo zaczęło się skupiać w miastach, gdzie w ramach organizacji cechowej zyskało nowe możliwości rozwoju. Obok przedmiotów kultowych wyrabiano coraz więcej biżuterii i kosztownych naczyń dla odbiorców świeckich.

Szczytowy punkt rozwoju osiągnęło złotnictwo cechowe w XIV-XV w. (Paryż, Norymberga, Augsburg, Kolonia, Bolonia, Florencja, Mediolan, Wenecja).

W okresie renesansu wyróżniły się zawody właściwych złotników, jubilerów i szlifierzy kamieni szlachetnych. Pojawili się też artyści nie związani z cechami, pozostający na usługach i pod opieką panujących.

We Włoszech złotnictwo zbliżyło się bardzo do rzeźby. Częstymi motywami stały się przedstawienia figuralne o tematyce mit. i alegorycznej.

Złotnictwem zajmowali się wielcy artyści quattrocenta – L. Ghiberti, F. Brunelleschi, Donatello, Michelozzo di Bartolomeo, Verrocchio oraz A. i P. Pollaiuolo, a w XVI w. jeden z gł. przedstawicieli manieryzmu – B. Cellini.

W Norymberdze działała w XVI-XVII w. rodzina Jamnitzerów (gł. reprezentanci – Wenzel 1508-85 i Christoph 1563-1618) i Hans Petzolt (1551-1633). Na dworze cesarskim w Pradze wyróżnił się Paulus van Vianen (1560-1614).
.

złotnictwo cd.

.

Dopływ złota z Ameryki spowodował szybki wzrost złotnictwa w Hiszpanii. Rozwijało się ono pod silnym wpływem sztuki wł. (L. i P. Leoni, rodzina Arfe, Francesco Alfaro, Andres Marcuello).

W okresie baroku, obok Włoch, Niemiec i Hiszpanii, na czoło wysunęło się złotnictwo we Francji.

Za panowania Ludwika XIV do najsłynniejszych złotników zaliczali się Claude Ballin (1615-78) i Nicolas Delaunay (1647-1727), a w XVIII w. czołową rolę w złotnictwie francuskim odgrywali: Jean Berain (1639- 1711), J.A. Meissonier, Thomas Germain (1673-1748) i François Thomas Germain (1726-91), Jacques Roettiers (1707-72) oraz Robert Joseph Auguste (1725- 95). W Dreźnie tworzył Johann Melchior Dinglinger (1664-1731).

Przedstawicielami empire’u byli Jean Baptiste Odiot (1763-1850), Martin Guillaume Biennais (1764-1843) i Henry Auguste (1759-1816), projektantami wyrobów złotniczych byli Ch. Percier i P.F. Fontaine. W XVIII i XIX wieku ważnymi ośrodkami złotnictwa. stały się: Rosja (Petersburg) i Anglia (srebra firmy Bridge and Rundel, Paul Storr).

W XIX wieku poziom, wyrobów złotniczych obniżył się w związku z wprowadzeniem produkcji fabrycznej. W zdobnictwie nawiązywano do wzorów z dawnych epok, łącząc je w eklektyczny sposób.

Nowością było wprowadzenie do złotnictwa platyny.

Próby stworzenia nowego, oryginalnego zespołu form znalazły wyraz na przełomie XIX i XX w. w sztuce secesji.

Złotnictwem zajmowali się m.in.: H. van de Velde, Charles Robert Ashbee (1863-1942), Louis Comfort Tiffany (1848-1933), Philippe Wolfers, J. Hoffmann i J.M. Olbrich.

Nowy typ biżuterii o organicznych formach i bogatych efektach kolorystycznych stworzył Renè Lalique (1860-1945).

.

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne złotnictwo cd.

.

W XX wieku złotnictwo rozwija się nadal, ulegając przekształceniom zgodnie z aktualnymi kierunkami. Współczesne wyroby złotnicze cechuje racjonalna prostota formy i oszczędna ornamentyka, zgodnie z zasadami wypracowanymi przez Bauhaus. Biżuterię projektują często wybitni artyści plastycy (S. Dali, Afro Basadella i in.).

W Polsce najwcześniejsze zabytki złotnicze pochodzą z XII (czara włocławska, patena kaliska) i XIII w. (kielich i patena płocka).

W okresie gotyku ważnymi ośrodkami złotnictwa były: Kraków, Poznań, Gdańsk, Toruń oraz miasta śląskie. Wyrabiano gł. przedmioty liturgiczne (kielichy, relikwiarze hermowe i puszkowe, monstrancje i in.).

Tradycje gotyku utrzymywały się w ciągu XVI w. (Marcin Marciniec).

Formy renesansowe mają wykonane przypuszczalnie w Polsce: róg gwarków wielickich (1534) oraz srebrne kury bractw strzeleckich w Warszawie (1552) i Krakowie (1563).

W XVII-XVIII w. dominowały w polskim złotnictwie formy barokowe (srebrne trumny – relikwiarze św. Stanisława na Wawelu i św. Wojciecha w katedrze w Gnieźnie, dzieła Piotra van den Rennen z Gdańska).

Na wschodzie Polski złotnictwo ulegało silnym wpływom orientalnym (tzw. warsztaty lwowskie).

W XIX w. rozwinęła się produkcja sreber w Warszawie (Józef Fraget, Karol Małcz) i w Krakowie (Antoni Lewkowicz).

Współczesne tendencje reprezentują m.in. wyroby ze srebra H. Grunwalda, Zaremskich i spółdzielni „Orno”. Wysoki poziom artyst. i techn. cechuje złotnictwo krajów azjatyckich.

W kręgu kultury islamu szczególnym bogactwem wyróżnia się złotnictwo Iranu i Turcji (wyroby trybowane, zdobione filigranem, granulacją i damaskinażem i wysadzane kamieniami).

W Indiach, gdzie złotnictwo należy do najstarszych dziedzin rzemiosła artyst. (Mohendżo Daro), istnieją do dziś liczne aktywne ośrodki z. (Gudżarat, Dżajpur, Sijalkot, Alwar, Delhi, Kaszmir).

Niezwykle zróżnicowany charakter ma złotnictwo w Indonezji.

W Chinach złotnictwo znane było już p.n.e., do rozkwitu doszło w epokach Tang (zwłaszcza wyroby ze srebra) i Sung (szersze zastosowanie filigranu i kamieni szlachetnych, większa dekoracyjność). Pod wpływem Chin rozwijało się złotnictwo w Korei i w Japonii.

.

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne złotnictwo cd.

.

W Afryce bogate tradycje ma złotnictwo w Etiopii (gł. srebra) i na obszarze Sudanu (złota maska króla Aszantów).

Na kontynencie amerykańskim złotnictwo było znane w okresie prekolumbijskim.

Mimo olbrzymich zniszczeń spowodowanych przez Hiszpanów zachowały się w Ameryce Środk. i Pd. wspaniałe przedmioty ze złota i srebra.

W Meksyku najcenniejsze są wyroby Majów i Misteków. Finezyjne ozdoby Czibczów odkryto w Panamie i w Kolumbii.

W Peru dużą rolę odgrywało złotnictwo w kulturach Mochica, Nazca, Tiahuanaco, Chimu i Inków.

. 

Henryk Jan Dominiak kamienie szlachetne linki zewnętrzne

.

Muzeum Miniaturowej Sztuki Profesjonalnej Henryk Jan Dominiak w Tychach . 

.

.