CZASZKA WYSTAWY ZIELONE TYCHY KULTURA
CZASZKA WYSTAWY ZIELONE TYCHY KULTURA
CZASZKA WYSTAWY Zielone Tychy Kultura
.
.
.
CZASZKA WYSTAWY Zielone Tychy Kultura
ZIELONE TYCHY KULTURA to miejsce wystaw artystów nie tylko z Tychów. Organizuje je Muzeum Miniaturowej Sztuki Profesjonalnej Henryk Jan Dominiak.
.
CZASZKA WYSTAWY Zielone Tychy Kultura OPIS 1
CZASZKA, cranium, szkielet głowy kręgowców, z reguły kostny, niekiedy chrzęstny, jak np. u ryb spodoustych, kostołuskich.
1). Czaszkę cechuje wielka rozmaitość ukształtowania i to nie tylko w szeregu rodowym kręgowców, lecz i w obrębie takich jednostek systematycznych, jak gatunek czy nawet rasa.
2). Czaszka ma więc znaczenie taksonomiczne – odgrywa dużą rolę w ustalaniu przynależności poszczególnych osobników do odpowiednich jednostek systematycznych.
3). W obrębie głowy skupia się szereg różnych organów, jak mózg i związane z nim narządy zmysłów: wzroku, słuchu, równowagi, węchu i smaku.
4). Tutaj również mieści się początkowy odcinek przewodu pokarmowego (przystosowany przede wszystkim do pobierania pokarmu i jego przeróbki mechanicznej) oraz dróg oddechowych.
5). Czaszka spełnia rolę ochronną lub podporową w stosunku do tych narządów, a one z kolei są jej czynnikami kształtotwórczymi.
.
CZASZKA WYSTAWY Zielone Tychy Kultura OPIS 2
6). W czaszce wyróżnia się 2 zasadnicze części: mózgoczaszkę (neurocranium), czyli część mózgową czaszki, okrywającą mózg i narządy zmysłu oraz trzewioczaszkę (splanchnocranium), czyli część trzewiową czaszki, stanowiącą rusztowanie kostne dla przedniej części przewodu pokarmowego i układu oddechowego.
7). Mózgoczaszka jest filogenetycznie starsza niż trzewioczaszka, występuje bowiem już u najdawniejszych kręgowców (Ostracodermi), nie posiadających jeszcze szczęk.
8). Dopiero u ryb nastąpiło przekształcenie się jednego z łuków skrzelowych w szczęki, przy czym łuski plakoidalne, leżące na krawędziach tego łuku, przeobraziły się w zęby.
9). Tak więc aparat szczękowy stanowiący zasadniczą część trzewioczaszki, służący do aktywnego chwytania i rozdrabniania zdobyczy, wywodzi się ze szkieletu narządów oddechowych (skrzeli).
10). Podział na część mózgową i trzewiową najwyraźniej zaznacza się u ryb, u których część trzewiowa czaszki reprezentowana jest przez szkielet łuku żuchwowego, gnykowego i łuków skrzelowych.
.
CZASZKA WYSTAWY Zielone Tychy Kultura OPIS 3
11). U pozostałych kręgowców podział ten nie jest tak wyraźny.
12). U kręgowców lądowych, u których funkcję oddychania przejęły płuca, łuki skrzelowe częściowo zanikają, częściowo ulegają daleko idącym przekształceniom.
13). Czaszka nie wykazuje śladów budowy odcinkowej (metamerycznej).
14). Charakter odcinkowy głowy zachowuje się tylko w częściach miękkich (mięśnie zewnętrzne gałki ocznej, umięśnienie języka, nerwy czaszkowe).
15). Proces rozwojowy czaszki przebiega w 3 kolejnych stadiach: błoniastym, chrzęstnym i kostnym.
16)Stadium błoniaste (desmocranium) występuje w okresie embrionalnym, gdy związki przyszłej czaszki pojawiają się w postaci miękkich błon mezenchymatycznych, otaczających pęcherzyki mózgowe pierwotne.
17). Następne jest stadium chrzęstne (chondrocranium), które tylko u ryb spodoustych i kostołuskich pozostaje ostateczną postacią czaszki osobnika dorosłego.
18). U wyższych kręgowców z reguły stanowi ono, podobnie jak stadium błoniaste, tylko etap przejściowy w rozwoju czaszki.
19). Stadium kostne (osteocranium) stanowi ostatnie, trwałe ogniwo rozwojowe czaszki i cechuje prawie wszystkie kręgowce.
.
CZASZKA WYSTAWY Zielone Tychy Kultura OPIS 4
20). Czaszka kostna zbudowana jest z dwóch rodzajów kości: zastępczych, tzn. takich, które powstały przez kostnienie elementów chrzęstnych oraz z kości pokrywowych, wytworzonych z włóknistej tkanki łącznej skóry, z pominięciem etapu chrzęstnego.
21). Niektóre kości czaszki zawierają zarówno elementy zastępcze, jak i pokrywowe – są to tzw. kości mieszane.
22). W czaszce ssaków dominują kości pokrywowe, znacznie mniej jest zastępczych i mieszanych (ogólnie ilość kości czaszki u ssaków jest znacznie mniejsza niż u pozostałych kręgowców).
23). Mózgoczaszka ssaków składa się z: kości pokrywowych – ciemieniowej, międzyciemieniowej, czołowej, nosowej, łzowej.
24). Kości zastępczych – potylicznej, klinowej, sitowej oraz kości skroniowej – mieszanej.
25). Trzewioczaszka zbudowana jest wyłącznie z kości pokrywowych: jarzmowej, podniebiennej, skrzydłowej, międzyszczękowej, szczęki, lemiesza i żuchwy.